آنکس که درون سینه را دل پنداشت
گامی دو سه رفت و جمله حاصل پنداشت
تسبیح و سجاده توبه و زهد و ورع
این جمله رهست خواجه منزل پنداشت
مولانا
در عشق افقی است كه عارف با همه انسانها صرفنظر از نوع نژاد و زبان و مذهبشان در صلح و دوستی است. با محیط زیستش نیز در دوستی و سازش است. آب را آلوده نمیكند، خاك را آلوده نمیكند، حیوانات را نمیآزارد، به گیاهان و درختان صدمهای نمیزند و هیچ دلی را نمیشكند.
یكی عشق عمودی كه رابطه بنده و حضرت معشوق را تفسیر میكند و دیگر عشق افقی كه رابطه بنده عارف را با محیط پیرامونش شكل میدهد. و این همان عرفان مدنی است كه یكی دیگر از ویژگیهای عرفان عشقی مولاناست و نوعاً عرفان ایرانی این شاخصه را داراست.
به قول حرف خواجه عبداله انصاری :
مرد آن است که کار کند زن بستاند و از خدا غافل نشود.
دسته بندیها: الماس هایی از مولانا